پروتکل های مسیریابی را مي توان از لحاظ پارامترهاي مختلف در گروه هاي جداگانه قرار داد . يکي از تفاوت ها در Subnet mask مربوط به آدرس ها در داخل پيام هاي ارسالي مي باشد . بدين صورت که برخي از آن ها Subnet mask مربوطه را نيز در داخل پيام ارسالي گنجانده ولي برخي ديگر اين کار را نمي کنند . به ترتيب پروتکل هاي دسته اول را پروتکل Classless وپروتکل هاي دسته دوم راپروتکل Classful گويند .

زمانیکه نسبت به پروتکل های مسیریابی و الگوریتم های آنها شناخت پیدا می کنیم سوالی به ذهن همه ما خطور می کند که : از کدام پروتکل مسیریابی برای شبکه خود باید استفاده کنم ؟

در پاسخ به این سوال باید گفت که هیچگونه جواب مستقیم و قطعی برای آن وجود ندارد و در واقع معیار پاسخ به این سوال بررسی و ارزیابی فاکتورهای مشخصی می باشد . از نوع شبکه مورد استفاده ما تا تجهیزات آن و طراحی و بسیاری موارد دیگر . در نهایت شما با بررسی هایی که انجام می دهید اقدام به انتخاب یک پروتکل و الگوریتم مسیریابی نموده و شبکه خود را بوسیله آن راه اندازی می کنید .

بر مبنای آدرس دهی TCP/IP پروتکل های مسیریابی را می توان به دو دسته زیر تقسیم بندی نمود :

1. پروتکل Classful
2. پروتکل Classless

پروتکل Classful

به پروتکل هایی گفته می شود که هیچگونه اطلاعات مرتبط با Subnet mask را در بروزرسانی های مسیریابی خود حمل نکرده و جابجا نمی کنند . همچنین در این پروتکل ها برای برقراری ارتباط و تبادل بروزرسانی ها اینترفیس ها متقابل باید از Subnet Mask یکسانی برخوردار باشند . یکی از مسائل مرتبط با این پروتکل ها ارسال بروزرسانی ها بصورت دوره های زمانی مشخص برای تمامی اینترفیس ها می باشد حال آنکه چه بروزرسانی رخ داده باشد یا خیر . ارسال این بروزرسانی ها بصورت مداوم بخصوص بر روی لینک های WAN که از پهنای باند کمتری برخوردار هستند بالطبع باعث افزایش ترافیک و کندی سرعت خواهد شد . بطور کلی پروتکل مسیریابی Distance Vector را می توان جز پروتکل های Classful قرار داد . بعنوان مثال RIPV1 و IGRP از پروتکل های نوع ِClassful می باشند .

پروتکل Classless

این پروتکل ها برخلاف پروتکل های Classful هنگام انتقال بروزرسانی و تغییرات اطلاعات مرتبط با Subnet Mask را نیز منتقل می کنند . این نوع از پروتکل ها به شبکه اجازه می دهند تا از Subnet و طول های آدرس دهی مختلف استفاده کند ، از اینرو از CIDR و VLSM نیز پشتیبانی می کنند . تفاوت دیگر این پروتکل ها با نوع پروتکل های Classful ارسال نکردن بروزرسانی ها بصورت پریودیک می باشد .

مطلب دیگر تبادل جدول مسیریابی با همسایه های خود در زمانی هست که تغییری در جدول رخ داده باشد و درست در همین زمان است که اقدام به ارسال بروزرسانی نیز می کنند . بطور کلی در این نوع پروتکل ها زمانی که شبکه همگرا شد یکبار جدول مسیریابی مبادله می شود و مجددا تنها در صورتیکه تغییری در توپولوژی و آدرس های شبکه رخ دهد اقدام به ارسال بروزرسانی و جدول مسیریابی می کند .

اینکار کمک شایانی به مدیریت پهنای باند و اشغال نبودن آن خواهد کرد . تنها ارسال زمانبندی شده توسط پروتکل Classless ارسال Hello Packet در بازه های زمانی معین می باشد که آن هم برای تشخیص فعال بودن دستگاه مقابل است و این مطلب نیز پهنای باند زیادی را اشغال نخواهد کرد.

مشخصات کلي مربوط به اين گروه آدرس هاي IP

• • عمل Summarization در مرز بين شبکه ها بصورت خود به خود انجام مي گيرد .
  • عمليات Summarization در مورد route هايي که بين شبکه هاي ناشناخته منتقل مي شوند انجام شده و به صورت آدرس هاي با کلاس استاندارد در خواهند آمد .
  • پيام هايي که بين Subnetهاي يک شبکه کلاس استاندارد منتقل مي شوند،داراي ماسک مربوط به آدرس ها نيستند .
  • پروتکل Classful فرض را بر اين مي گيرند که Interfaceهاي مربوط به تمامي روترها به شبکه هايي با ماسک يکسان متصل گشته اند ودليل نگنجاندن ماسک مربوطه در داخل پيام هاي ارسالي نيز همين مسئله است .
  • شامل پروتکل هاي RIPv1 و IGRP مي باشد .

طرز هدايت پيام ها توسط پروتکل هاي Classful ،وابسته به قانون هاي مربوط به آنهاست.بدين صورت که اگر مورد متناظري در داخل جدول routing وجود داشته باشد،پيام دريافت شده به طرف همان مقصد هدايت خواهد شد . اگر هيچ مورد متناظري در داخل جدول وجود نداشته باشد ، پيام از بين خواهد رفت . حتي اگر از يک Default Route نيز استفاده شود ، تنها در صورتي استفاده از آن مجاز خواهد بود که هيچ نوع مورد متناظري در داخل جدول وجود نداشته باشد . بدين معني حتي در صورت وجود شبکه اصلي در داخل جدول route پيام ها از بين رفته و به سمت Default Route نيز ارسال نخواهند شد .

محدوديت هاي مربوط به اين دسته پروتکل ها

1. پروتکل Classful باعث از دست رفتن آدرس هاي بيشتري مي شوند.
2. استفاده از ويژگي VLSM در داخل شبکه مجاز نيست.
3. بدون استفاده از VLSM اندازه جدول روتينگ بيش از حد نرمال افزايش يافته و بنابراين پيام هاي Update انتقالي بين روتر ها نيز داراي سايزي بزرگتر خواهند بود.

CLASSLESS ROUTING

پروتکل هاي فوق براي حل محدوديت هاي موجود در پروتکل هاي Classful مورد استفاده قرار مي گيرند .

مشخصات کلي اين دسته از آدرس هاي Ip

• • • Interfaceهاي متصل به يک شبکه لايه سوم مي توانند از ماسک هاي متفاوتي استفاده نمايند.
    • شامل پروتکل هاي BGP،RIPV2،IS-IS،EIGRP،OSPF مي شوند.
    • استفاده از ويژگي CIDR در داخل شبکه مجاز مي باشد.
    • استفاده از هر نوع Stigmatization دستي و اتوماتيک در مورد Routeهاي موجود در جدول Routing مجاز مي باشد .

    براي اينکه پروتکل Classful نيز از برخي مزاياي موجود در پروتکل Classless برخوردار گردند، دستور IP CLASSLESS را مي توان اجرا نمود.البته بصورت Default،دستور مزبور در نسخه هاي اخير IOS فعال گشته است .